کره به عنوان یکی از مواد اصلی در آشپزی و شیرینی‌پزی، دارای دو نوع اصلی است: کره حیوانی و کره گیاهی. کره حیوانی، که از خامه شیر دام‌ها تهیه می‌شود، به دلیل داشتن چربی اشباع شده طعم و بافت خاصی به غذاها می‌بخشد. از سوی دیگر کره گیاهی یا مارگارین که از روغن‌های گیاهی ساخته می‌شود، گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که به دنبال جایگزین کم‌چرب‌تر و سالم تر هستند. تفاوت‌های این دو نوع کره نه تنها در مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها بلکه در خواص تغذیه‌ای و کاربردهای آشپزی‌شان نیز مشهود است. انتخاب بین این دو نوع کره بستگی به نیازهای تغذیه‌ای و ترجیحات شخصی هر فرد دارد که در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع می پردازیم.
کره گیاهی چیست ؟
کره گیاهی جایگزینی گیاهی برای کره حیوانی است که از روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون یا روغن آفتابگردان تهیه می‌شود. این محصول به دلیل نداشتن کلسترول و چربی‌های اشباع شده، برای افرادی که رژیم غذایی گیاه‌خواری یا وگن دارند و یا به دنبال کاهش مصرف چربی‌های حیوانی هستند، گزینه مناسبی است. کره گیاهی در پخت و پز و تهیه غذاهای مختلف قابل استفاده است و طعمی شبیه به کره حیوانی دارد.
مواد تشکیل دهنده کره گیاهی
کره گیاهی از چی درست میشه؟ کره گیاهی محصولی است که از روغن‌های گیاهی مانند زیتون، نارگیل، آفتابگردان یا پالم تهیه می‌شود و به عنوان جایگزینی برای کره حیوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع کره شامل ترکیباتی همچون آب برای ایجاد بافت، لسیتین از سویا یا آفتابگردان به عنوان امولسیفایر، نمک برای طعم‌دهی، اسید سیتریک برای تنظیم اسیدیته و بهبود طعم، رنگ‌های طبیعی مانند آناتو یا بتاکاروتن برای دادن رنگ زرد و ویتامین‌های A و D برای افزایش ارزش غذایی است. این مواد با هم ترکیب می‌شوند تا محصولی مشابه به کره حیوانی با طعم و بافت مشابه ولی با منشاء گیاهی به دست آید.
مضرات کره گیاهی یا مارگارین
کره گیاهی یا مارگارین، به دلیل فرآیندهای حرارتی و هیدروژنه شدن روغن‌های گیاهی، حاوی اسیدهای چرب ترانس است که می‌تواند سطح کلسترول بد (LDL) را افزایش و کلسترول خوب (HDL) را کاهش دهد. این امر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲ و برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین، مصرف زیاد آن می‌تواند برای بیماران قلبی-عروقی، کبدی و مبتلایان به تری گلیسیرید و کلسترول بالا مضر باشد.
فواید کره گیاهی
کره گیاهی جایگزینی سالم برای کره حیوانی است که از روغن‌های گیاهی مانند زیتون، آووکادو، سویا و انواع آجیل‌ها تهیه می‌شود. این نوع کره دارای چربی‌های تک‌اشباع‌نشده و چربی اشباع کمتری است که به کاهش کلسترول بد و حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. همچنین، کره گیاهی برای افرادی که رژیم گیاه‌خواری یا وگان دارند و یا به لبنیات حساسیت دارند، گزینه‌ای مناسب و بدون گلوتن است. علاوه بر این، تولید کره گیاهی اثرات زیست‌محیطی کمتری دارد و به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند.
کره حیوانی چیست و از چه درست می شود؟
کره حیوانی، که از چربی‌های شیر دام‌ها تهیه می‌شود، یکی از محصولات لبنی پرمصرف و مهم در سراسر جهان است. این ماده غذایی خوشمزه معمولاً با استفاده از شیر گاو، گاومیش، گوسفند، یا بز تولید می‌گردد. فرآیند تولید کره شامل جداسازی خامه از شیر و سپس هم زدن آن با سرعت بالا است تا چربی‌ها جدا شده و به صورت جامد درآیند. این فرآیند، که می‌تواند به روش‌های صنعتی یا سنتی انجام شود، منجر به تولید کره‌ای با بافتی نرم و طعمی دلپذیر می‌شود.
کره حیوانی دارای ترکیباتی است که شامل تقریباً 82% چربی، 16% آب و 2% املاح معدنی می‌باشد. این محصول غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی است، از جمله ویتامین A، کلسیم، و اسیدهای چرب امگا 3 و 6، که همگی برای سلامتی مفید هستند. با این حال، به دلیل محتوای بالای چربی، کره حیوانی دیر هضم است و می‌تواند احساس سیری طولانی‌مدتی را ایجاد کند. کره حیوانی در تهیه بسیاری از غذاها، از جمله نان، شیرینی‌جات و غذاهای سرخ‌کردنی، کاربرد دارد و به دلیل تفاوت‌هایی که با کره گیاهی دارد، از جمله عدم وجود کلسترول، به عنوان یک منبع انرژی غنی و خوشمزه در رژیم غذایی افراد مختلف محبوبیت دارد.
تفاوت کره گیاهی و کره حیوانی
کره حیوانی از چربی شیر دام تهیه می‌شود و به عنوان یک منبع غنی از چربی‌های اشباع شده شناخته می‌شود. این نوع کره به دلیل داشتن طعم و عطر خاص خود، در بسیاری از غذاها و شیرینی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کره حیوانی حاوی ویتامین‌های A، D، E و K است که برای سلامت استخوان‌ها و سیستم ایمنی بدن مفید هستند. با این حال، مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده موجود در کره حیوانی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
در مقابل، کره گیاهی که به نام مارگارین نیز شناخته می‌شود، از روغن‌های گیاهی تهیه می‌شود و معمولاً حاوی چربی‌های غیراشباع است که می‌توانند به کاهش کلسترول بد (LDL) کمک کنند. فرآیند تولید کره گیاهی شامل تغییر ساختار شیمیایی روغن‌های گیاهی برای تبدیل آن‌ها به حالت جامد است. این نوع کره به دلیل نداشتن کلسترول و چربی‌های اشباع شده، گزینه مناسبی برای افرادی است که به دنبال کاهش مصرف چربی‌های ناسالم هستند. با این حال، کره گیاهی یک محصول فرآوری شده است و ممکن است حاوی افزودنی‌های غذایی باشد که باید در مصرف آن‌ها دقت شود.
ویژگی | کره حیوانی | کره گیاهی (مارگارین) |
منبع | از شیر پستانداران (گاو، بز، گوسفند) | از روغن‌های گیاهی (زیتون، آووکادو، نارگیل) |
ترکیب چربی | حاوی چربی‌های اشباع | حاوی چربی‌های غیراشباع |
کلسترول | حاوی کلسترول | فاقد کلسترول |
ویتامین‌ها و مواد معدنی | غنی از ویتامین‌های A، D، E، K و مواد معدنی | معمولاً فاقد ویتامین‌های ضروری |
فرآیند تولید | فرآوری از ماست پرچرب | تولید صنعتی با ترکیب روغن‌های گیاهی و افزودنی‌ها |
طعم و بافت | طعم طبیعی و غنی | طعمی شبیه به کره حیوانی با افزودن طعم‌دهنده‌ها |
مضرات | ممکن است برای افراد با بیماری‌های خاص مضر باشد | کیفیت متغیر بر اساس فرآیند تولید |
استفاده در پخت و پز | مناسب برای پخت و پز و تهیه انواع غذاها | جایگزین مناسب برای گیاهخواران |
کره گیاهی یا حیوانی کدام بهتر است؟
انتخاب بین کره گیاهی یا حیوانی بستگی به نیازها و ترجیحات شخصی شما دارد. کره حیوانی طعم و عطر خاصی دارد و حاوی ویتامین‌های مفیدی مانند A، D، E و K است. اما به دلیل داشتن چربی‌های اشباع شده، مصرف زیاد آن می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
از سوی دیگر، کره گیاهی معمولاً حاوی چربی‌های غیراشباع است که می‌تواند به کاهش کلسترول بد کمک کند و برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف چربی‌های ناسالم هستند، گزینه مناسبی است. با این حال، کره گیاهی یک محصول فرآوری شده است و ممکن است حاوی افزودنی‌های غذایی باشد.
بنابراین، اگر به دنبال طعم و عطر خاص و ویتامین‌های طبیعی هستید، کره حیوانی مناسب‌تر است. اما اگر به دنبال گزینه‌ای سالم‌تر برای قلب و کاهش کلسترول هستید، کره گیاهی می‌تواند انتخاب بهتری باشد.